psiloritis geopark

Χλωρίδα

0 Ψηλορείτης με την αγριάδα της ζωής και της φύσης είναι ένας αληθινός παράδεισος προικισμένος με ψηλές κορυφές, με όμορφα οροπέδια, ρεματιές με πηγές και ποτάμια που προσφέρουν απλόχερα νερό, δάση γεμάτα ζωή, πετρώματα που αναδύθηκαν από τα βάθη της γης, φαράγγια-πόρτες του μεγάλου βουνού, σπηλιάρια-καταφύγια αγριμιών, πλούσιες κοιλάδες και καλλιεργημένες εκτάσεις στα πιο πεδινά.

Το ανάγλυφο του Ψηλορείτη ευνόησε την ανάπτυξη της βλάστησης, έτσι ώστε κατά περιοχές να παρατηρούνται διαφορετικές μορφές χλωρίδας. Στα φαράγγια υπάρχει ο σημαντικότερος ίσως πλούτος. Στο φαράγγι του Γάφαρη στο δάσος του Ρούβα, μπορεί να δει κανείς πρίνους, τεράστια κυπα¬ρίσσια και λιοπρίνια, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν πολλά ενδημικά φυτά, το κρητικό άρον, το κρητικό κυκλάμινο και δύο ενδημικές ορχιδέες, το κρητικό κεφαλάνθηρο και το λυπητερό. Στα πιο δύσβατα φαράγγια των Βοριζίων και των Καμαρών μπορεί να θαυμάσει κανείς υπέροχα χασμόφυτα, αρκετά από τα οποία είναι ενδημικά της Κρήτης, όπως η πετρομάρουλα, το υπέρικο του Δία, και το φυτό-σύμβολο της Κρήτης ο δίκταμος. Το φαράγγι της Πατσού 
μεγάλο βοτανικό ενδιαφέρον καθώς περιλαμβάνει γιγάντια πλα¬τάνια, μικροσκοπικές σολένοψις, αζίλακες και ενδημικά βερμπάσκο. Όμως και στο Γωνιανό φαράγγι ο επισκέπτης θα μαζέψει ρίγανη και θα θαυμάσει τις σταιχελίνες, τις κενταύριες, το ενδημικό πλουμί και τα φθινοπωρινά κυκλάμινα. Τα οροπέδια είναι επίσης περιοχές με ιδιαίτερη βλάστηση και μοναδικά είδη.

Η ενδημική κόκκινη τουλίπα στο οροπέδιο Ιούς Κάμποι στο Αμάρι εξαπλώνεται εντυπωσιακά καθώς και ο κρόκος και η νευρίδα, ένα έρπων ενδημικό φυτό της Κρήτης στο οροπέδιο της Νίδας. Στα οροπέδια γύρω από το Σκοίνακα φυτρώνει το σπανιότερο φυτό της Κρήτης, η χορστρισέα που κινδυνεύει με εξαφάνιση λόγω της βόσκησης. Η γεωλογική και κλιματική ποικιλομορφία του βουνού, αντικατοπτρίζεται στους διάφορους τύπους βλάστησης. Οι δενδρώδεις μορφές βλάστησης, σχηματίζουν άλλοτε μικρές συστάδες και άλλοτε εκτεταμένα δάση.
 
Το δάσος του Ρούβα ένα από τα μεγαλύτερα της Κρήτης έχει γιγαντόσωμους πρίνους και ανάμεσα τους φυλλοβόλα σφεντάμια Εδώ βρίσκεται ένας σημαντικός βιότοπος του ενδημικού δέντρου της Κρήτης, της αμπελιτσιάς, η οποία, λόγω της σπανιότητάς της, αναφέρεται συχνά και ως «Ανέγνωρο δέντρο». Ένα μικρότερο αλλά εξίσου εντυπωσιακό πρινοδάσος βρίσκεται στο Βρωμονερό του Κρουσώνα.

Στις νότιες παρυφές του βουνού συναντάμε δάση με κυπαρίσσια και τραχεία πεύκη, ενώ οι φυλλοβόλες βελανιδιές είναι παρούσες κοντά στο χωριό Μαργαρίτες και στα Βρουλίδια των Ανωγείων. Πολύ εντυπωσιακά δέντρα είναι οι τρικοκιές και οι αγριαχλαδιές που σπάζουν όταν καρποφορούν τη μονοτονία των οροφρυγάνων. Αξιόλογα είναι το δάσος του μέσα Μυλοποτάμου και το πρινοδάσος στην Κάλυβο. Σε σχέση με τα δάση, τα φρύγανα έχουν σαφώς μεγαλύτερη βιοποικιλότητα.

Την άνοιξη   και το καλοκαίρι οι χαμηλές πλαγιές του Ψηλορείτη γεμίζουν από χρώματα και αρώματα: ασπάλαθοι, αχινοπόδια, θρύ- μπες, θυμάρια, φασκομηλιές, υπέρικα, αστοιβίδες, φλώμοι που χρησιμοποιούν αγκάθια για προστασία από τα ζώα, χνούδια και αλλαγή του φυλλώματος τους για την προστασία από την αφυδάτωση, αρώματα για προσέλκυση εντόμων ή απώθηση εχθρών.

Επίσης συναντάμε ασφοδέλους, κυκλάμινα, ορέαστρα, τουλίπες, δρακοντιές και ποικιλία από ορχιδέες. Σε μεγαλύτερα υψόμετρα τα φρύγανα κυρίως λόγω ανέμων και χιονιού είναι πιο χαμηλά, και λόγω χρόνιας βόσκησης αγκαθωτά. Βρίσκουμε ακόμα γαλαστοιβίδες, αστράγαλους, κεντούκλες, λουτσιές, ακανθολίμονες, χιονοδόξες, κολχικά και κρόκους. Οι θάμνοι που συνιστούν την μακκία βλάστηση είναι αειθαλείς.

Χαρουπιές, αγριελιές, σκίνοι, θαμνοκυπάρισσα, δάφνες, κουμαριές που αντιστέκονται στην ξηρασία του κρητικού καλοκαιριού με σκληρά δερματώδη φύλλα, και βαθιές ρίζες. Αδιάβατες συστάδες δημιουργούν τα ρείκια και οι κουμαριές στις βόρειες πλαγιές του Κουλούκωνα.