Flora mirabilis: θαυμαστά φυτά του Γεωπάρκου Ψηλορείτη!
Η ταυτότητα κάθε τόπου είναι οι ιδιαιτερότητες που έχει. Είτε αυτές αφορούν στον άνθρωπο, είτε στο φυσικό περιβάλλον. Όσο περισσότερες υπάρχουν τόσο μεγαλύτερος ο πλούτος του, τόσο ξεχωριστή η ταυτότητά του. Μια τέτοια ιδιαιτερότητα του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO του Ψηλορείτη είναι τα φυτά του.
Εμπνευσμένοι από το εν ζωή έργο της δασολόγου της Δασικής Υπηρεσίας στην Κρήτη και εκ των πρωτεργατών του Γεωπάρκου, Γεωργίας Μ. Ξυλούρη, δημιουργήσαμε αυτή τη μικρή περιοδική έκθεση με 20 θαυμαστά φυτά του Γεωπάρκου του Ψηλορείτη, ένα μικρό μόνο δείγμα του τεράστιου χλωριδικού μας πλούτου.
Στόχος μας να φιλοξενηθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερες εκδηλώσεις και γειτονιές του Γεωπάρκου, ώστε να γνωρίσουμε όλοι ένα μέρος της μοναδικής αυτής φυσικής κληρονομιάς, να την εκτιμήσουμε και να την προστατεύσουμε όπως της αξίζει.
Ευχαριστούμε από καρδιάς τους φωτογράφους που προμήθευσαν τις εικόνες, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (Εφορία Βοτανικής) για την επιστημονική υποστήριξη, τους εμπνευστές αυτής της έκθεσης και όλους όσοι βοήθησαν στην υλοποίηση της.
Για το Δ.Σ. του Δικτύου Ιδαίων, διαχειριστή του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO ΨΗΛΟΡΕΙΤΗ
Δρ Χαράλαμπος Φασουλάς, Πρόεδρος
Γιατί φυτά;
Κατά καιρούς έχουν γίνει πολλά αφιερώματα από το Γεωπάρκο είτε σε εκθέσεις, είτε σε έντυπα/
online αφιερώματα (γεώτοποι, σπήλαια, ντόπιοι καλλιτέχνες, τοπικοί μύθοι κ.ά.). Πρόσφατα, εμείς και οι συνεργάτες/ιδες από άλλους φορείς (ΚΕΠΕΑ Ανωγείων, ΜΦΙΚ) αναγνωρίσαμε την έλλειψη της προβολής των ιδιαίτερων φυτών της περιοχής μας σε σχέση με την προβολή π.χ. των ζώων. Ταυτόχρονα, στα πλαίσια του απολογισμού δράσης γνωριμίας μαθητών με τη φύση του Ψηλορείτη κατά τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και με έμπνευση το έργο της Γεωργίας Μ. Ξυλούρη, Γεωπάρκο και συνεργάτες/ ιδες που συμμετείχαν σ’ αυτήν τη δράση αποφάσισαν να προχωρήσουν στην πρωτοβουλία αυτή ώστε κάτοικοι κι επισκέπτες του Γεωπάρκου να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τα φυτά του τόπου που μπορεί να είναι σπάνια ή και πολύ κοινά, χωρίς ωστόσο να στερούνται σημασίας κι εντυπωσιακών χαρακτηριστικών ή ιδιοτήτων!
Πώς έγινε η επιλογή:
Η επιλογή έγινε με κριτήρια μέγιστης συμπερίληψης! Αυτή αφορούσε τη γεωγραφική κατανομή κάθε είδους (πού το βρίσκουμε; ), την ταξινομική του ομάδα (σε ποια κατηγορία φυτών ανήκει;), τη μορφολογία του (πώς είναι;) και τον τύπο της ιδιαιτερότητάς του (π.χ. κάποια είναι πολύ σπάνια, κάποια πολύ κοινά αλλά ταυτόχρονα θεραπευτικά, άλλα έχουν ιδιαίτερη μορφολογία κτλ).
Σκοπός του αφιερώματος:
Σκοπός είναι η γνωριμία κι εξοικείωση με κάποια από τα φυτά του Γεωπάρκου μας, με απώτερο στόχο την ανάδειξη αυτού του κομματιού του φυσικού πλούτου που κάποιες φορές περνά απαρατήρητο ή υποτιμάται γιατί (λανθασμένα) θεωρείται βαρετό! Μέσα από αυτό το αφιέρωμα, θέλουμε να πετύχουμε την ευαισθητοποίηση για το πόσο πολλά, διαφορετικά, ιδιαίτερα και όμορφα είναι τα φυτά του Γεωπάρκου και για το λόγο αυτό πρέπει να μας αφορά η προστασία τους!
Πιθανοί Κίνδυνοι για τα φυτά του Γεωπάρκου Ψηλορείτη:
- Εντατική κτηνοτροφία
- Εμπρησμοί – Εκχερσώσεις
- Αντικατάσταση της άγριας βλάστησης με καλλιέργειες
- Κλιματική κρίση
Η αξιολόγηση του κινδύνου εξαφάνισης συνοψίζει το ρίσκο εξαφάνισης για μια ομάδα οργανισμών, γίνεται με βάση συγκεκριμένα επιστημονικά κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης Διατήρησης της Φύσης (International Union for Conservation of Nature – IUCN) και μπορεί να γίνει σε παγκόσμιο, περιφερειακό, ή/και εθνικό επίπεδο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την κατάταξη των ειδών σε διαφορετικές κατηγορίες και τη σύνταξη των αντίστοιχων καταλόγων ειδών («Κόκκινοι Κατάλογοι»). Με αυτά τα εργαλεία, οι επιστήμονες είναι σε θέση να αξιολογούν και να σχεδιάζουν τις όσο το δυνατόν καλύτερες στρατηγικές για την προστασία ειδών που απειλούνται.
Κατηγορίες του Κόκκινου Καταλόγου της Ελλάδας (συνοψίζονται παρακάτω με βάση
πληροφορίες από τον ΟΦΥΠΕΚΑ):
- NE- Not Evaluated/ Μη αξιολογηθέν: δεν έχει ακόμα αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN.
- NA- Not applicable/ Κριτήρια μη εφαρμόσιμα: είδος που θεωρείται ως μη επιλέξιμο προς αξιολόγηση σε εθνικό επίπεδο (π.χ. ξενικά είδη).
- DD- Data deficient/ Ανεπαρκώς Γνωστό: δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την αξιολόγηση, το είδος θα μπορούσε να είναι από την κατηγορία Χαμηλού Κινδύνου έως και Εξαφανισθέν.
- LC- Least Concern/ Χαμηλού Κινδύνου: το είδος έχει αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN και δεν θεωρείται πως απειλείται.
- NT- Near Threatened/ Σχεδόν Απειλούμενο: το είδος έχει αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN και δε θεωρείται πως απειλείται άμεσα, ωστόσο είναι πιθανό να πληροί τα αντίστοιχα κριτήρια στο άμεσο μέλλον.
- VU- Vulnerable/ Τρωτό: το είδος έχει αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN και θεωρείται πως διατρέχει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης.
- EN- Endangered/ Κινδυνεύον: το είδος έχει αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN και θεωρείται πως διατρέχει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης.
- CR- Critically Endangered/ Κρισίμως Κινδυνέυον: το είδος έχει αξιολογηθεί σύμφωνα με τα κριτήρια της IUCN και θεωρείται πως διατρέχει εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης.
- RE- Regionally Extinct/ Τοπικώς εξαφανισθέν: υπάρχει βάσιμη υποψία ότι έχει εξαφανισθεί και ο τελευταίος εκπρόσωπος του είδους σε εθνικό επίπεδο, αλλά συνεχίζει να υπάρχει σε άλλα μέρη του κόσμου.
- EW- Extinct in the Wild/ Εξαφανισθέν στη Φύση: όταν μετά από εξαντλητικές έρευνες το είδος δεν έχει εντοπιστεί στη φύση, παρά μόνο σε καλλιεργήσιμη μορφή ή μετά από επιτυχημένη εισαγωγή του σε περιοχή εκτός της γνωστής του περιοχής εξάπλωσης.
- EX- Extinct/ Εξαφανισθέν: όταν μετά από εξαντλητικές κι επαναλαμβανόμενες έρευνες δεν έχει καταγραφεί άτομο του είδους.
Τα φυτά της έκθεσης:
Acer sempervirens- Σφενδάμι (φωτ. Ε. Αβραμάκης): βασιλεύω στα Κρητικά βουνά, μαζί με τον Πρίνο!
Το Κρητικό Σφενδάμι, Acer sempervirens, είναι ένα είδος που βρίσκεται σε διάφορες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για το πιo συνηθισμένο φυλλοβόλο δένδρο της ορεινής Κρήτης, με έντονα πράσινο ή έντονα κόκκινο χρώμα φυλλώματος ανάλογα με την εποχή, και με καρπούς που ο άνεμος μεταφέρει σε μεγάλες αποστάσεις, χάρη στο «πτερύγιο» που διαθέτουν!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Astragalus idaeus- Ιδαίος Αστράγαλος (φωτ. Ε. Αβραμάκης): Είμαι ακόμα εδώ, δεν εξαφανίστηκα όπως νομίζατε!
Πρόκειται για ένα από τα σπανιότερα φυτά της Ελλάδας. Πρωτοπεριγράφτηκε το 1868 από ένα δείγμα που είχε συλλεχθεί παλαιότερα στον Ψηλορείτη, γι’ αυτό και του δόθηκε το χαρακτηριστικό επίθετο idaeus, δηλαδή «της Ίδης». Έκτοτε, δεν εντοπίστηκε ξανά και γι’ αυτό μέχρι πρόσφατα, είχε τον χαρακτηρισμό «πιθανά εξαφανισμένο». Ξαναβρέθηκε το 2002 στη Δίκτη και το 2015 στον Ψηλορείτη. Σήμερα θεωρείται ενδημικό των δύο αυτών βουνών (δηλαδή βρίσκεται μόνο σ’ αυτά και πουθενά αλλού στον κόσμο). Συγγενεύει με τις πολύ κοινές Κεντούκλες (Astragalus spp.).
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΚΡΙΣΙΜΩΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΝ
Berberis cretica- Λουτσιά (φωτ. Ε. Αβραμάκης): ευεργετικό φυτό, καθόλου ευεργετικό τσίμπημα…!
Η Λουτσιά είναι ένας φυλλοβόλος, έντονα αγκαθωτός θάμνος, που φυτρώνει σε δολίνες (κοιλώματα στο έδαφος σε σχήμα λεκάνης) και βραχώδεις τοποθεσίες πάνω από 900 μ. υψόμετρο. Εξαπλώνεται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Κρήτη ανθίζει Μάιο- Ιούνιο και, αργότερα, τα κίτρινα άνθη της εξελίσσονται σε μικρούς σαρκώδεις σκουρόχρωμους καρπούς που αποτελούν τροφή για τα μικροπούλια. Έχει γνωστές φαρμακευτικές και βαφικές ιδιότητες, ενώ κάποια μέρη της χρησιμοποιούνται ως φαγητό από κάποιες κουλτούρες, το ξύλο του βλαστού επίσης έχει χρήσεις αλλά κάποια μέρη είναι δηλητηριώδη (ΔΕΝ καταναλώνουμε!). Επώδυνο τσίμπημα, δε χρειάζεται εξήγηση… Το φυτό υπάρχει και εκτός Κρήτης.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Cephalanthera cucullata- Κρητικό Κεφαλάνθηρο (φωτ.: Χ. Φασουλάς): όμορφη, αλλά σε κίνδυνο!
Ενδημική ορχιδέα της Κρήτης, γνωστή και από τους τρεις ορεινούς όγκους Λευκά Όρη, Ψηλορείτη και Δίκτη. Το 1985, με απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας, περιοχή 2 στρεμμάτων που είναι βιότοπος του φυτού στις Καμάρες Ηρακλείου, κηρύχτηκε ως Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης! Το ενδημικό αυτό Κεφαλάνθηρο είναι από τα πλέον απειλούμενα ορχεοειδή της Κρήτης. Απαγορεύεται η κοπή της, όπως και όλων των ορχιδεών.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΚΙΝΔΥΝΕYΟΝ
Crataegus monogyna- Κράταιγος ή Τρικοκκιά (φωτ. Χ. Φασουλάς): Η Τρικοκκιά της Ζωμίνθου, τόσο σπουδαία που είναι Μνημείο της Φύσης!
Ένα από τα μεγαλύτερα δέντρα του είδους Crataegus monogyna είναι το αιωνόβιο δέντρο που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Ζωμίνθου και γι’ αυτό έχει κηρυχθεί Μνημείο της Φύσης. Έχει χαρακτηριστικό λευκό άνθος και κόκκινους καρπούς, που χρωματίζουν τα δέντρα με ιδιαίτερους τόνους ανά εποχή! Οι καρποί της τρικοκκιάς θεωρούνται υπερτροφή κι απ’ αυτούς φτιάχνονται λικέρ και μαρμελάδες!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Crocus sieberi- Κρόκος του Ζίμπερ ή Κρόκος του χιονιού (φωτ. Ε. Αβραμάκης): Κάνω παρέα με το χιόνι, δεν είμαι όμως το Σαφράν!
Είναι ένα από τα έξι είδη Κρόκων της Κρήτης ωστόσο, ενώ ανήκει στο γένος των Κρόκων, δεν είναι το Σαφράν! Το είδος είναι ενδημικό των βουνών της Κρήτης (δηλαδή βρίσκεται μόνο σ’ αυτά) και εξαπλώνεται ανάμεσα στα 1.100 και 2.400 μέτρα υψόμετρο. Το προσωνύμιο «του Ζίμπερ» σχετίζεται με το όνομα του Αυστριακού φυσιοδίφη Ζίμπερ που εξερεύνησε την Κρήτη το 1817. Το προσωνύμιο «του χιονιού» αφορά στην άνθισή του την περίοδο που λιώνουν τα χιόνια στην αρχή της άνοιξης.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Horstrissea dolinicola- Χορστρίσεα των δολινών (φωτ. Ε. Αφραθιανάκης): μικροσκοπική και σπάνια
Η κυλινδρική του ρίζα μπορεί να φθάσει σε μήκος τα 10 εκ., ενώ τα φύλλα και η ταξιανθία του φθάνουν μόλις τα 2-3 εκ. σε ύψος! Η Horstrissea dolinicola είναι το μοναδικό είδος του γένους Horstrissea το οποίο είναι ενδημικό γένος της Κρήτης και εμφανίζεται μόνο στις δολίνες της περιοχής Πετραδολάκια! Αναπτύσσεται σε ορισμένα βυθίσματα ασβεστόλιθου, τις δολίνες, απ’ όπου πήρε και το όνομά της!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΚΡΙΣΙΜΩΣ ΚΙΝΔΥΝΕYΟΝ
Hypericum jovis- Υπερικό του Δία (φωτ. Ε. Αβραμάκης): Ανθισμένα αστέρια στον Ψηλορείτη
Συγγενεύει με το βαλσαμόχορτο (Hypericum perforatum, απ’ όπου βγαίνει το βαλσαμόλαδο), ωστόσο δεν υπάρχει στις ίδιες ποσότητες ώστε να γίνει αντίστοιχη εκμετάλλευση. Λέγεται «του Δία» (jovis) γιατί είναι ενδημικό της Κεντρικής Κρήτης. Τα πέταλα και οι στήμονές του έχουν ακτινωτή μορφή και κίτρινο χρώμα, θυμίζοντας «ανθισμένα αστέρια»!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Legousia pentagonia - Λεγκούζια (φωτ. Χ. Φασουλάς): άνθη κρυμμένα στα αγκάθια!
Εξαπλώνεται σε διάφορες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου, κυρίως σε πετρώδη υποστρώματα, φρύγανα και καλλιέργειες. Τα άνθη της ξεπροβάλλουν μέσα από αστοιβίδες και λουτσιές για να προστατευτούν από τη βόσκηση!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Odontarrhena baldaccii- Άλυσσο των Γωνιών (φωτ. Ε. Αβραμάκης): Βρες με στα πετρώματα των αρχαίων ωκεανών!
Μέχρι στιγμής έχει καταγραφεί μόνο στους οφειολίθους (πετρώματα που σχηματίστηκαν στον πυθμένα των ωκεανών του μακρινού παρελθόντος) σε ορισμένες περιοχές του Ψηλορείτη. Λόγω των ιδιαίτερων πετρωμάτων που φύονται, είδη άλυσσου έχουν βρεθεί πως υπεραπορροφούν το στοιχείο Νικέλιο!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΝ
Orchis quadripunctata- Τετράστικτη ορχιδέα (φωτ. Χ. Φασουλάς) : Μέτρησε τις βούλες, είναι πάντα τέσσερεις!
Είναι μια από τις πιο κοινές ορχιδέες της Κρήτης, και βρίσκεται επίσης σε άλλες περιοχές των Βαλκανίων, της Ιταλίας και της Τουρκίας. Πήρε το προσωνύμιο quadripunctata από τη μορφολογία της (4 βούλες στο άνθος) και, όπως όλες οι ορχιδέες, προστατεύεται. Απαγορεύεται η κοπή της, όπως και όλων των ορχιδεών.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Origanum dictamnus- Δίκταμος ή Έρωντας (φωτ. Χ. Φασουλάς): το βότανο των ερωτευμένων
Ενδημικό βότανο της Κρήτης (δηλαδή βρίσκεται μόνο στο νησί της Κρήτης) με εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες που ανθίζει στις σχισμές των απόκρημνων ασβεστολιθικών βράχων (τα μη καλλιεργήσιμα φυτά). Η ονομασία «έρωντας» σχετίζεται είτε με τις αναζωογονητικές του ιδιότητες ή γιατί, ως δώρο, αποτελούσε σύμβολο αγάπης μεταξύ των ερωτευμένων!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟ
Polygonum idaeum- Πολύγονο της Ίδης ή Νευρίδα ή Χρυσόχορτο (φωτ. Ε. Αβραμάκης): το φυτό- χρυσάφι!
Το ενδημικό αυτό είδος της Κρήτης, είναι το κυρίαρχο φυτό του οροπεδίου της Νίδας. Καταναλώνεται από τα πρόβατα βάφοντας χρυσά τα δόντια τους. Υπάρχει και στη Δίκτη, αλλά ο κύριος τόπος εξάπλωσής του είναι ο Ψηλορείτης, γι’ αυτό και έχει την ονομασία «Νευρίδα της Ίδης». Είναι πολύ κοινό φυτό στο οροπέδιο της Νίδας, με χαμηλό ύψος και βλαστούς που είναι πολύ κοντά στο έδαφος!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Prunus prostrata- Πετραμυγδαλιά ή Χαμοκερασιά (φωτ. Ε. Αβραμάκης): Είμαι όμορφη, μικρή και βγαίνω μόνο στα ψηλά! Ψάξε, θα με δεις στα βράχια…
Είδος με εξάπλωση σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Στην Ελλάδα βρίσκεται σχεδόν σε όλη τη χώρα, συνήθως σε ασβεστολιθικά πετρώματα ή διάσπαρτο σε λιβάδια σε υψόμετρο 900-2100 μ. Το υψηλό υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται είναι ο λόγος που το φυτό έχει μια χαρακτηριστική τάση να «έρπει» πάνω στο υπόστρωμά του, κι αυτό του έδωσε και το προσωνύμιο “prostrata”, δηλαδή «ξαπλωμένο μπρούμυτα»!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Quercus coccifera - Πρίνος (φωτ. Χ. Φασουλάς): Αντέχω τα πάντα, κρύο, χιόνι και αέρα!
Πρόκειται για ένα από τα πιο κοινά δέντρα του νησιού της Κρήτης και, γενικά, της Μεσογείου. Είναι μια αειθαλής βελανιδιά με αγκαθωτά φύλλα και μεγάλη ποικιλομορφία στο μέγεθος: αναπτύσσεται είτε ως μικρός θάμνος (μετά από πυρκαγιές, υπερβόσκηση) ή φτάνει να γίνει τεράστιο δένδρο. Σε σχέση με τις άλλες βελανιδιές, είναι πολύ ανθεκτική.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Scilla nana- Χιονόδοξα (φωτ. Ε. Αφραθιανάκης): το λουλούδι που βγαίνει μέσ’ απ’ το χιόνι!
Είναι ενδημική της Κρήτης και εμφανίζεται στα όρη Δίκτη, Θρυπτή, Ίδη και Κέδρος. Πήρε το όνομά της επειδή η άνθισή της, στις αρχές της άνοιξης, συμπίπτει με την εποχή που λιώνουν τα χιόνια γι’ αυτό και θα τη βρούμε να ξεπροβάλλει σαν μέσα από λευκό χαλί! Ανήκει στα Γεώφυτα, δηλαδή ζει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μέσα στο έδαφος, όπως η Χορστρίσεα, ο κρόκος και η τουλίπα!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Silene antri-jovis - Σιληνή της σπηλιάς του Δία (φωτ. Ε. Αβραμάκης): ένας άλλος θησαυρός της σπηλιάς του Δία!
Του έχει δοθεί το προσωνύμιο antri- jovis= «του Άντρου του Δία» αν και υπάρχει και σε άλλες περιοχές της Κρήτης, σε βραχώδη υποστρώματα μεγάλων υψομέτρων.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟ
Spiranthes spiralis - Σπειρανθές (φωτ. Ε. Αβραμάκης): η ορχιδέα που χορεύει!
Ορχιδέα που βρίσκεται σε Ευρώπη, Ασία και Βόρεια Αφρική. Κατανέμεται σε όλη την Ελλάδα, αν και δεν τη βρίσκουμε εύκολα γιατί λόγω του μικρού μεγέθους της, συχνά περνά απαρατήρητη. Είναι το πρώτο φυτό της οικογένειας των ορχεοειδών που ανθίζει το Φθινόπωρο στην Κρήτη. Το όνομα του φυτού έχει να κάνει με τη διάταξη των ανθέων σε σπείρα. Απαγορεύεται η κοπή της, όπως και όλων των ορχιδεών.
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Tulipa doerfleri- Τουλίπα του Ντόρφλερ (φωτ. Ε. Νικολακάκης): η διάσημη, κόκκινη Κρητική τουλίπα!
Ενδημική τουλίπα της Κρήτης (υπάρχει μόνο στο νησί) που συναντάται κυρίως στο μικρό οροπέδιο «Γιους Κάμπος» του Αμαρίου! Παίρνει το όνομά της από τον Αυστριακό βοτανολόγο Ignaz Dörfler, ο οποίος τη μελέτησε στις αρχές του 20ου αιώνα. Κάθε άνοιξη, όταν ανθίζει, πολλοί επισκέπτες πηγαίνουν στις περιοχές που φύεται για να τη θαυμάσουν και να τη φωτογραφίσουν!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΧΑΜΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Zelkova abelicea- Αμπελιτσιά (φωτ. Δ/νση Δασών Ηρακλείου): ένα δέντρο που ήρθε απ’ το παρελθόν!
Το γένος Zelkova εμφανίστηκε εκατομμύρια χρόνια πριν! Σήμερα υπάρχει μόνο σε χώρες της Ασίας, στη Σικελία και στην Κρήτη! Υπήρχε και στην ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι πριν 400 χιλ. χρόνια! Επειδή δεν έμοιαζε με κανένα από τα γνωστά δέντρα των κρητικών βουνών, το ονόμασαν "ανέγνωρο" δηλαδή μη αναγνωρίσιμο. Από αυτό το δέντρο κατασκευάζονταν οι κατσούνες, τα κρητικά μπαστούνια των βοσκών, κι αυτός μάλλον είναι ένας από τους λόγους μείωσης του αριθμού των μεγάλων δένδρων!
Αξιολόγηση κινδύνου εξαφάνισης: ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟ
English
Deutsch
